“6 chiếc mũ tư duy” của Edward de Bono, giúp nhìn nhận vấn đề đa chiều và ra quyết định tốt hơn. Trainer dùng nó để thiết kế đào tạo và phát triển tư duy học viên. Công cụ này khuyến khích việc xem xét vấn đề từ nhiều góc độ, bao gồm cả cảm xúc, logic, sự sáng tạo và rủi ro. Qua đó, người học có thể đưa ra những quyết định sáng suốt và toàn diện hơn. Khám phá ngay cách ứng dụng tại bài viết này nhé!

Nội dung thuộc Tips for Trainer – Chuỗi bài viết giúp bạn thao túng tâm lý học viên. 

6 chiếc mũ tư duy là gì?

“Sáu chiếc mũ tư duy” là một công cụ tư duy mạnh mẽ được phát triển bởi Edward de Bono. Phương pháp này giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt và hiệu quả hơn.

Mỗi chiếc mũ đại diện cho một kiểu tư duy riêng biệt:

• Mũ trắng (Tư duy khách quan): Tập trung vào dữ liệu, thông tin và sự thật.
• Mũ đỏ (Tư duy cảm xúc): Thể hiện cảm xúc, trực giác và linh cảm.
• Mũ đen (Tư duy phản biện): Đánh giá rủi ro, nguy cơ và những điểm tiêu cực.
• Mũ vàng (Tư duy tích cực): Tìm kiếm lợi ích, cơ hội và những điểm tích cực.
• Mũ xanh lá cây (Tư duy sáng tạo): Đưa ra ý tưởng mới, giải pháp đột phá và tư duy “out-of-the-box”.
• Mũ xanh dương (Tư duy quản lý): Kiểm soát quy trình, tổng hợp ý kiến và đưa ra quyết định cuối cùng.

Bạn có thể sử dụng từng chiếc mũ riêng lẻ để phân tích một khía cạnh cụ thể của vấn đề. Hoặc bạn có thể sử dụng cả sáu chiếc mũ theo một trình tự nhất định để có cái nhìn toàn diện.

Lợi ích của 6 chiếc mũ tư duy 

Giúp bạn suy nghĩ đa chiều và toàn diện hơn. Phương pháp này mở rộng góc nhìn bằng cách khuyến khích bạn xem xét vấn đề từ nhiều quan điểm, giúp bạn đặt mình vào vị trí người khác. Đồng thời, nó tăng cường khả năng phân tích, tách biệt các yếu tố để hiểu rõ mối quan hệ, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt dựa trên cái nhìn toàn diện.

Tránh được những thiên kiến và định kiến cá nhân. Phương pháp này khách quan hóa tư duy, tách biệt cảm xúc và định kiến, giúp bạn nhìn nhận vấn đề dựa trên dữ liệu. Nó giảm thiểu ảnh hưởng của cảm xúc, tránh quyết định bốc đồng, và giúp bạn nhận thức rõ ràng định kiến để đưa ra điều chỉnh hợp lý.

Tăng cường khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề. Phương pháp này khuyến khích tư duy đột phá, đưa ra ý tưởng mới lạ, phá vỡ rào cản tư duy truyền thống. Nó cải thiện khả năng giải quyết vấn đề theo quy trình rõ ràng, hiệu quả, và thúc đẩy tư duy linh hoạt, giúp bạn thích ứng với tình huống thay đổi.

Cải thiện hiệu quả giao tiếp và làm việc nhóm. Phương pháp này tạo ra ngôn ngữ chung, tránh hiểu lầm và xung đột, giúp các thành viên giao tiếp hiệu quả. Nó phân công vai trò rõ ràng, đảm bảo mọi khía cạnh được xem xét, và tăng cường hợp tác, tạo môi trường làm việc tích cực.

Trainer có thể áp dụng 6 chiếc mũ tư duy vào đào tạo như thế nào? 

Là một Trainer, việc sử dụng phương pháp 6 Chiếc Mũ Tư Duy giúp bạn thiết kế chương trình đào tạo, tổ chức lớp học hiệu quả và hướng dẫn học viên phát triển tư duy đa chiều. Dưới đây là một số cách ứng dụng cụ thể:

1. Thiết kế chương trình đào tạo

• Mũ Xanh Dương – Điều phối tổng quan
  • Xác định mục tiêu khóa học.
  • Xây dựng lộ trình học tập và phân bổ nội dung theo từng giai đoạn.
  • Định hướng cách học viên sẽ tiếp cận chủ đề.
• Mũ Trắng – Dữ liệu và thông tin
  • Thu thập thông tin, nghiên cứu nhu cầu đào tạo thực tế.
  • Xác định dữ liệu quan trọng cần đưa vào nội dung giảng dạy.
  • Chọn lọc nguồn tài liệu chính thống, số liệu minh chứng.
• Mũ Đỏ – Cảm xúc và động lực học viên
  • Xây dựng nội dung tạo sự kết nối và truyền cảm hứng cho người học.
  • Dự đoán phản ứng cảm xúc của học viên với từng phần nội dung.
  • Sử dụng storytelling, tình huống thực tế để khơi gợi cảm xúc.

2. Quản lý lớp học & dẫn dắt thảo luận

• Mũ Xanh Dương – Quản lý buổi học
  • Điều phối thời gian hợp lý cho từng hoạt động.
  • Kiểm soát lớp học, đảm bảo mọi người tập trung vào mục tiêu.
• Mũ Trắng – Đưa ra dữ kiện và kiến thức nền
  • Cung cấp thông tin khách quan để học viên có đủ cơ sở đánh giá vấn đề.
• Mũ Đỏ – Gợi mở phản ứng cảm xúc
  • Đặt câu hỏi: “Bạn cảm thấy thế nào về tình huống này?”
  • Khuyến khích học viên chia sẻ cảm xúc và quan điểm cá nhân.
• Mũ Đen – Đánh giá rủi ro
  • Hướng dẫn học viên phân tích những khó khăn khi áp dụng kiến thức vào thực tế.
  • Đặt câu hỏi: “Nếu cách này không hiệu quả, nguyên nhân có thể là gì?”
• Mũ Vàng – Tìm kiếm cơ hội
  • Khuyến khích học viên nhìn ra lợi ích và điểm tích cực của giải pháp.
  • Đặt câu hỏi: “Cách này giúp ích thế nào cho công việc của bạn?”
• Mũ Xanh Lá – Khuyến khích sáng tạo
  • Tạo không gian để học viên đưa ra ý tưởng mới.
  • Áp dụng kỹ thuật brainstorming để khám phá cách làm mới.

3. Hướng dẫn học viên giải quyết vấn đề

Trainer có thể tổ chức bài tập nhóm hoặc tình huống thực tế, yêu cầu học viên suy nghĩ theo từng mũ để tiếp cận vấn đề toàn diện hơn.

Ví dụ:
Đề bài: “Làm sao để tăng sự gắn kết của nhân viên trong doanh nghiệp?”

4. Ứng dụng trong đào tạo nhà quản lý

Nếu bạn đang đào tạo nhà quản lý cấp trung, hãy hướng dẫn họ sử dụng phương pháp này để ra quyết định, quản lý đội nhóm và giải quyết vấn đề trong doanh nghiệp.

Ví dụ, khi đào tạo về kỹ năng lãnh đạo, bạn có thể yêu cầu họ phân tích một tình huống thực tế bằng cách đội lần lượt từng chiếc mũ, từ đó giúp họ nhìn nhận vấn đề khách quan hơn trước khi đưa ra quyết định.

Tạm kết về 6 chiếc mũ tư duy 

Trên đây là một số nội dung về 6 chiếc mũ tư duy và cách ứng dụng trong đào tạo. Tin rằng bài viết đã cung cấp thêm gợi ý giúp bạn có thêm ý tưởng để cải iến hoạt động đào tạo của mình. 

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các khóa đào tạo quản lý dành cho các nhân do VMP tổ chức như: 

Train The Trainer 3+ | Đào tạo Giảng viên nội bộ số 1 Đông Nam Á.

Program Design With Tech | Ứng dụng công nghệ thiết kế đào tạo

Training Management Performance | Quản lý hiệu suất đào tạo

U – Maximize Management | Nâng cao năng lực quản lý bền vững

On The Job Coaching | Kỹ năng huấn luyện kèm cặp nhân viên

Leading Emotional | Lãnh đạo bằng trí tuệ cảm xúc

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ 1800 6981 hoặc gửi mail về địa chỉ daotao@vmp.edu.vn. Đội ngũ VMP luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.